Nasze tradycje i wartości  Nasze Tradycje i Wartości - Deklaracja I Kongresu SLD Chcemy tworzyć Polskę naszych marzeń - kraj sprawiedliwy, o zrównoważonym i trwałym rozwoju, w którym młodzież i dzieci mogą się uczyć, a ci, których los nie oszczędził, mogą liczyć na skuteczną pomoc w chorobie lub biedzie. Państwo, w którym każdy ma szanse na realizowanie swoich indywidualnych ambicji i aspiracji. Kraj demokracji, tolerancji i równych szans, państwo o pełnoprawnej pozycji w Zjednoczonej Europie i w świecie. Z różnych elementów polskiej historii - niczego nikomu nie zawłaszczając - budujemy własną tradycję. Właśnie teraz, otwierając nowy rozdział w dziejach polskiej lewicy, z przeszłości i historii wybrać chcemy to co uznajemy za najbardziej wartościowe. Sięgamy do tych postaw, zachowań i wzorów, które, się sprawdziły. Zdecydowanie i konsekwentnie odrzucamy zaś z przeszłości to, co było w niej mroczne i nieludzkie. Nawiązujemy do dorobku różnych odłamów lewicy oraz tego nurtu polskiego i międzynarodowego ruchu socjalistycznego, który zasady społecznej sprawiedliwości zespolił z wolnością i swobodami obywatelskimi, prawami człowieka i samorządnością. Szczególnie bliskie są nam tradycje polskich socjalistów, łączących patriotyzm i dążenia niepodległościowe z walką o demokrację polityczną oraz prawa ekonomiczne i socjalne. W nasze postrzeganie polskich spraw wpisane jest myślenie i działanie tych wszystkich działaczy opozycji demokratycznej, którzy w imię ideologii demokratycznego socjalizmu podjęli w czasach PRL walkę o godność robotników, honor i dobre imię polskiej lewicy. Nasze życiorysy są różne. Są wśród nas ludzie młodzi, których polityczne życiorysy związane są wyłącznie z dzisiejszą Rzecząpospolitą. Ale są także tacy, którzy większą część swojego życia przeżyli w czasach Polski Ludowej. Są ludzie, którzy w przeszłości związani byli z minionym systemem; są także ci, którzy wewnątrz i na zewnątrz niego walczyli o zmianę Polski. Takie też jest nasze społeczeństwo. Wiemy już, że można zmieniać na lepsze oblicze własnego państwa, wyrzekając się przy tym nienawiści i przemocy. Drogą rozmów i odnajdywania tego, co ludzi łączy - pokazując praktycznie sens znoszenia podziałów ustanowionych jedynie w imię ideologicznych racji - współtworzyliśmy procesy wiodące do demokratycznej i suwerennej państwowości. Patrząc razem za siebie, w swoją i wspólną przeszłość, oświadczamy: Wybór dokonany przez społeczeństwo w roku 1989 jest dla nas wyborem nieodwracalnym. Demokratyczne państwo prawne, społeczna gospodarka rynkowa, upodmiotowienie obywateli, ich bezpieczeństwo socjalne i osobiste - to wyznaczniki polskiej racji stanu, lokujące nas Polaków pośród wspólnoty społeczeństw wolnych, otwartych, bezpiecznych i dostatnich. Oddajemy szacunek wszystkim, którzy w trudnych, a nierzadko tragicznych czasach PRL, uczciwą i rzetelną pracą służyli krajowi i innym ludziom. Odnosimy się z uznaniem i wdzięcznością do tych, którzy potrafili przeciwstawiać się niegodziwościom pojałtańskiego systemu i przyczynili się do dzisiejszego demokratycznego porządku wolnej Polski. Potępiamy zbrodnie totalitaryzmu komunistycznego, będącego zaprzeczeniem ideałów lewicy i wszelkie działania podejmowane w Polsce po 1944 roku przeciwko człowiekowi i społeczeństwu. Składamy hołd ofiarom tych zbrodni. Pamiętamy, że żyje jeszcze wielu poszkodowanych. Należy im się zadośćuczynienie, w tym dochodzenie praw na drodze sądowej. Wszystkim poszkodowanym oddajemy szacunek i zapewniamy, że nowa lewica nie skrywa starych grzechów i błędów, i nigdy ich nie zapomni. W minionych 10 latach dokonał się wielki przełom w myśleniu i postawach ludzi polskiej lewicy. Udowodniliśmy nasze autentyczne przekonanie do wartości demokracji obywatelskiej i gospodarczej. Niejeden raz stanowczo i uczciwie stawaliśmy w obronie konstytucyjnych zasad Rzeczypospolitej. Chcemy przezwyciężać historyczne i ograniczać nowe podziały, a interesy społeczeństwa i państwa polskiego stawiać ponad polityczne różnice. Gotowi jesteśmy współdziałać ze wszystkimi, kierując się jedynie bliskością celów i wartości deklarowanych w programach i akceptacją stosowanych metod działania. Jesteśmy partią ludzi zespolonych siłą socjaldemokratycznych wartości. Te podstawowe wartości to: wolność, równość, sprawiedliwość, solidarność i tolerancja. Wolność – decydowania według własnej woli, ale także wolność od strachu przed bezrobociem i przestępczością, utratą zdrowia, bezbronnością i bezradnością. Równość – wobec prawa, ale także równość szans, równość płci i sprzeciw wobec każdej dyskryminacji. Sprawiedliwość – w dostępie do wspólnego dorobku, ale także sprawiedliwość równych praw i tych samych obowiązków. Solidarność – we wspólnym działaniu, ale także solidarność w ochronie słabych i upokorzonych w Polsce oraz w innych krajach. Tolerancja – jako poszanowanie różnorodności, ale także gwarancja eliminacji przemocy w stosunkach między ludźmi i braku nacisków w sferze ludzkich przekonań. Wszystkie te podstawowe wartości – wolność, równość, sprawiedliwość, solidarność i tolerancja mają taką samą rangę. Są gwarancją przestrzegania praw człowieka. Ich łączne urzeczywistnienie może zapewnić Polakom godne życie w warunkach pokoju, spokoju i demokracji. Tym wartościom chcemy służyć, wokół nich budować sympatię, koncentrować społeczną i obywatelską aktywność. Na tych wartościach budujemy nasz program. W polityce szukamy dróg ich urzeczywistniania. Podstawowym narzędziem polityki jest państwo. Chcemy więc, by służyło ono społeczeństwu. By było sprawiedliwe, praworządne i neutralne w kwestiach światopoglądowych; by sprawnie wykonywało swoje funkcje i było uczciwe w relacjach z ludźmi; by było państwem wszystkich obywateli. Chcemy, by państwo było w pełni demokratyczne. By większość zawsze respektowała prawa mniejszości, by zasada ta obowiązywała nie tylko w strukturach władzy rządowej i samorządowej, ale także w stosunkach społecznych i ekonomicznych. Takie państwo i takie społeczeństwo chcemy kształtować. Warszawa, 19 grudnia 1999 r.